Russenuil

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-12 mm. Een slank uiltje met een klein borststuk. De voorvleugel loopt spits toe doordat de achterrand een vrij scherpe hoek maakt met de sterk gebogen voorrand; de vleugelpunt zelf is enigszins afgerond. De grondkleur van de voorvleugel loopt uiteen van strokleurig met een witte of rozeachtige tint tot roodachtig bruin of donker grijsachtig bruin en heeft een lichtgrijze bestuiving. Langs de aders is een donkergrijze of zwartachtige bestuiving zichtbaar, waardoor deze uil vooral in het zoomveld soms een streperig uiterlijk heeft. De achterrand van de vleugel is door deze donkere bestuiving vaak aanzienlijk donkerder van kleur dan de rest van de vleugel. Langs de hoofdader loopt over het midden van de vleugel een vage smalle donkere veeg. De centrale dwarslijnen bestaan uit een rij zwartachtige stippen of streepjes en vooral de buitenste dwarslijn is doorgaans goed zichtbaar. Over het midden van de witachtige of soms grijsachtige achtervleugel loopt een variabele en vaak vage, uit stippen bestaande dwarslijn. De uiteinden van de poten zijn opvallend wit met donker gebandeerd.

Kenmerken rups

Tot 22 mm; lang en slank met een zachte, doorschijnende huid; lichaam rozeachtig wit met op de rug een donkerder roze zweem; over de rug een donkergekernde, lichte middenstreep; over de spiracula een bleke, golvende lengtestreep; kop klein en rond, glimmend geelachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

De zeggeboorder (Denticucullus pygmina) is steviger gebouwd en heeft een hoekiger voorvleugel. Bovendien zijn de uiteinden van de poten effen bruin gekleurd.

Gelijkende soorten rups

Zandhalmuiltje (Mesoligia furuncula), vale duinrietboorder (Photedes extrema), bochtige smele-uil (Photedes minima), zandhaverboorder (Longalatedes elymi), gele duinrietboorder (Photedes fluxa), zeggeboorder (Denticucullus pygmina) en herfst-rietboorder (Rhizedra lutosa). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en lokaal in de duinen; in veen- en heidegebieden soms talrijk. RL: kwetsbaar.

België

Zeldzaam, maar toegenomen. Wijdverbreid in alle provincies, maar vooral in het oosten van Vlaanderen. In Wallonië zeer zeldzaam; ontbrekend in Namen en Luxemburg. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Zeer lokaal in de westelijke landen en in die van Centraal-Europa. Van Midden-Portugal en Midden-Spanje via Frankrijk en de Britse eilanden (tot Midden-Schotland), via Midden-Europa, noordelijk tot Denemarken en Zuid-Zweden, zuidelijk tot Corsica, Noord-Italië en Oostenrijk, naar het oosten tot Polen. Ook enkele vindplaatsen in Roemenië.