Schaduwstipspanner

Idaea rusticata

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-begin oktober in twee generaties. De vlinders kunnen overdag uit de struiken worden geklopt. Ze zijn ´s nachts actief en komen op licht; ze zijn vaak te zien op verlichte vensters en muren.

Schaduwstipspanner

Verspreiding in Nederland

Schaduwstipspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Schaduwstipspanner

Rups: juli-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon in de strooisellaag.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-11 mm. Deze kleine spanner heeft een witachtige grondkleur met een vage grijsbruine tekening. Over de voorvleugel loopt een opvallend grillige zwartachtig bruine middenband die zich in een lichtere tint voortzet over de achtervleugel. Dezelfde donkere kleur van de middenband is ook aanwezig in de vleugelwortel en loopt vandaar door over het borststuk. Op alle vleugels bevindt zich een duidelijke zwarte middenstip. De tekening varieert in intensiteit.

Gelijkende soorten rups

Schildstipspanner (Idaea biselata), roestige stipspanner (Idaea inquinata) en dwergstipspanner (Idaea fuscovenosa). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Een soort die vooral voorkomt op de zandgronden van Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant en in de kuststreek; uit de noordoostelijke provincies zijn geen waarnemingen bekend. RL: niet bedreigd.

België

Zeldzaam in Vlaanderen, maar toegenomen. Wijdverbreid en lokaal algemeen aan de kust en ten oosten van de lijn Leuven-Turnhout. Elders zeer zeldzaam. In Wallonië wijdverbreid en vrij algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief Engeland) naar het oosten door Rusland tot Mongolië. De noordelijkste vindplaats ligt in Estland; in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan, Klein-Azië, Noord-Iran en Kirgisië.

Habitat

Wegbermen, (spoor)dijken, ruige graslanden, struwelen en tuinen.

Waardplant

Dijken

Ruige graslanden

Spoordijken

Struwelen

Tuinen

Wegbermen

Planten

De rups leeft van dorre en dode bladeren van diverse planten en van mos.

Waardplant

Bladmos

Benaming

  • Engelse naam Least Carpet
  • Duitse naam Feuchtwiesen-Kräutereule
  • Franse naam la Phalène rustique
  • Synoniemen Acidalia rusticata
    Sterrha rusticata
    Idaea vulpinaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula’s en Idaea’s zijn stipspanners.Schaduw wijst op de donkere vlekken op de vleugels. Meer over Nederlandse namen Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Idaea: idaios heeft betrekking op de berg Ida, de uitzichtplaats van waaruit de goden en godinnen de gevechten rond Troje volgden.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden