Scherphoekbandspanner

Euphyia unangulata

Vliegtijd & gedrag

Eind april-half augustus in twee generaties. De vlinders kunnen overdag uit struiken en andere vegetatie worden opgejaagd. Ze vliegen vanaf de schemering en komen op licht.

Scherphoekbandspanner

Verspreiding in Nederland

Scherphoekbandspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Scherphoekbandspanner

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-15 mm. De buitenrand van de middenband vormt in het midden een scherpe punt. Deze punt steekt scherp af tegen de aangrenzende witte zone met daarin soms enkele flauwe grijze lijntjes. Meestal is de middenband tamelijk gelijkmatig donker gekleurd. De achtervleugel is grotendeels witachtig met een bruinachtig grijze achterrand.

Gelijkende soorten vlinder

De gewone bandspanner (Epirrhoe alternata) en de bosbandspanner (Epirrhoe rivata) hebben een grilliger gevormde middenband met aan de buitenzijde een stompe punt en zijn vaak wat grijzer getint; bovendien is de achtervleugel sterker getekend. Bij beide soorten zijn er ook witte schubjes boven de donkere middenband, die bij de scherphoekbandspanner ontbreken. De witbandspanner (Spargania luctuata) en de dubbelhoekbandspanner (E. biangulata) hebben allebei een dubbel getand uitsteeksel aan de buitenzijde van de donkere middenband. Zie ook de springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata).

Gelijkende soorten rups

Springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), koolbandspanner (Xanthorhoe designata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), grote vierbandspanner (Xanthorhoe quadrifasiata), geoogde bandspanner (Xanthorhoe montanata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata) en egale bosrankspanner (Horisme tersata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Een soort die vooral wordt waargenomen in Noord-Brabant en daar op sommige plaatsen vrij algemeen kan zijn. In de afgelopen jaren heeft deze soort zich sterk uitgebreid in de noordoostelijke provincies. RL: niet bedreigd.

België

Vrij zeldzaam in het hele land, vooral in het oosten. Komt wijdverbreid voor in lage aantallen, maar zeldzaam in Oost-Vlaanderen en afwezig in West-Vlaanderen. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In het westen grotendeels als E. biangulata. Naar het oosten tot Kamtsjatka en Japan; daar werden meerdere ondersoorten beschreven (gracilaria Bang-Haas 1906; tonnaichana Matsumura 1925; renei Bryk 1948). Ook in Noord-Amerika. In Scandinavië veel verder naar het noorden, in het zuiden ook in Griekenland, maar niet in Turkije.

Habitat

Vooral heiden en gemengde bossen.

Waardplant

Gemengde bossen

Heiden

Planten

Vooral vogelmuur, maar ook andere soorten muur.

Waardplant

Muur

Benaming

  • Engelse naam Sharp-angled Carpet
  • Duitse naam Einzahn-Winkelspanner
  • Franse naam la Cidarie à bec
  • Synoniemen Melanippe amniculata
    Larentia unangulata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.De buitenrand van de middenband toont in het midden een scherpe punt. Zie ook: ’toelichting wetenschappelijke naam’. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Euphyia: euphuia is er goed uitzien, lovend, prijzend.unangulata: unangulatus is enkelvoudig gehoekt, wijzend op de enkele tand die vanuit de middenband richting achterrand wijst.

Auteursnaam en jaartal
(Haworth, 1809)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden