Schijn-piramidevlinder

Amphipyra berbera

Vliegtijd & gedrag

Half juli-eind september in één generatie. De vlinders komen op smeer en op bloedende bomen; ze worden geregeld op licht aangetroffen. Overdag verbergen ze zich in holle bomen, achter schors, in nestkasten of in gebouwen, soms samen met exemplaren van Amphipyra pyramidea.

Schijn-piramidevlinder

Verspreiding in Nederland

Schijn-piramidevlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Schijn-piramidevlinder

Rups: april-juni. De rupsen hebben een niet onderbroken zijlijn en het puntje op het laatste segment is rood gekleurd. De verpopping vindt plaats in een cocon in de strooisellaag of in de grond. De soort overwintert als ei in een bastspleet.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 21-26 mm. Deze uil lijkt qua tekening zeer sterk op de piramidevlinder (A. pyramidea), maar is gemiddeld iets kleiner en grijzer van kleur. Zwartbruine exemplaren komen bij deze soort nauwelijks voor. Het achterlijf is doorgaans geheel donker gekleurd. De palpen zijn vanaf de voorkant bekeken donkerbruin met een licht uiteinde aan het laatste segment (zie de extra opmerking bij Meer over gelijkende soorten). De binnenste en de buitenste dwarslijn hebben altijd dezelfde, geelachtige kleur.

Kenmerken rups

Tot 42 mm; lijkt sterk op A. puramidea, maar de bult op segment elf is minder scherp driehoekig en heeft een scherpe rode punt; de witte vlekken op de rug komen bij elkaar en vormen een golvende lijn; borstpoten soms zwart.

Gelijkende soorten vlinder

Voor enkele subtiele verschillen in vleugeltekening, zie de piramidevlinder (A. pyramidea). Tussen beide soorten is echter vrij veel overlap in de genoemde kenmerken en bovendien zijn sommige kenmerken bij afgevlogen exemplaren niet goed zichtbaar. Een enkel kenmerk is daarom nooit voldoende om de soorten met zekerheid van elkaar te onderscheiden. Een combinatie van de genoemde kenmerken is meestal wel overtuigend genoeg om de goede soort vast te stellen. Zie ook de grote piramidevlinder (A. perflua).

Gelijkende soorten rups

Piramidevlinder (Amphipyra pyramidea).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

België

Vrij zeldzaam maar wijdverbreid in Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid in alle provincies. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije, Tunesië) via heel Europa; naar het noorden tot Midden-Engeland, Midden-Zweden en Zuid-Finland (waar zij talrijker is dan A. pyramidea en naar het oosten uitbreidt). In Kleina-Azië in Noord-Turkije en de Kaukasus (Hacker, 1989).

Habitat

Bossen, struwelen, parken en tuinen.

Waardplant

Bossen

Parken

Struwelen

Tuinen

Planten

Diverse loofbomen en struiken, waaronder eik, wilg, beuk, linde en rododendron.

Waardplant

Rododendron

Benaming

  • Engelse naam Svensson’s Copper Underwing
  • Duitse naam Svenssons Pyramideneule
  • Franse naam la Berbère
  • Synoniemen Amphipyra pyramidea

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Deze soort lijkt heel veel op Amphipyra pyramidea, piramidevlinder en is daar ook moeilijk van te onderscheiden. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Amphipyra: amphi is rond en pur is het vuur. Pickard en Treitschke vinden dat hiermee wordt aangeduid dat de vlinders op licht af komen. Spuler denkt dat het te maken heeft met de koperkleur van de achtervleugels.berbera: berber is een inwoner van Barbary, de vindplaats van het type-exemplaar in Noord-Afrika.

Auteursnaam en jaartal
Rungs, 1949

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden