Vliegtijd & gedrag
Begin mei-eind oktober in twee generaties. De vlinders komen op licht en zijn overdag rustend op boomstammen en -takken te vinden.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Sparspanner
Rups: juni-juli en september-april. De soort overwintert als rups. De rupsen leven op de twijgen van de waardplant. De verpopping vindt plaats in een licht spinsel tussen de naalden van de waardplant; dit kunnen zowel naalden in de boom zijn als naalden die op de grond gevallen zijn.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Deze soort is op grond van vleugelkenmerken niet te onderscheiden van de schijn-sparspanner (T. britannica). Het enige onderscheid is te zien (bij 20x vergroting) in de antennen van het mannetje: bij de schijn-sparspanner zijn deze duidelijk gezaagd en dik, terwijl ze bij de sparspanner ongezaagd en dun zijn. Vrouwtjes zijn alleen van elkaar te onderscheiden met behulp van genitaliënonderzoek. Een ander betrouwbaar kenmerk is nog niet gevonden.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de schijn-sparspanner (T. britannica), de naaldboomspanner (T. obeliscata) en de witte sparspanner (T. vetustata). Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties van vleugeltekening en antennen tussen T. obeliscata, T. britannica en T. variata.Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen T. variata en T. juniperata.
Gelijkende soorten rups
Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), jeneverbesspanner (Thera juniperata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenspanner (Bupalus piniaria), dennenbandspanner (Pungeleria capreolaria), lariksspanner (Macaria signaria) en gerimpelde spanner (Macaria liturata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Zeldzaam. Doordat met deze soort veel determinatiefouten worden gemaakt (vooral verwarring met de schijn-sparspanner (T. britannica)) is de verspreiding niet goed bekend. De sparspanner is tot nu toe uitsluitend met zekerheid uit het noordoosten van Nederland bekend. RL: bedreigd.
België
Status onvoldoende gekend wegens verwarring met gelijkende soorten. Met zekerheid recent vastgesteld van Oost-Vlaanderen tot Limburg. In Wallonië wellicht vrij algemeen. Er is onvoldoende data om de soort te beoordelen voor de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Bekend uit alle Europese landen met uitzondering van de Britse eilanden en de grote eilanden in de Middellandse Zee. Door de grensproblemen met de sterk gelijkende T. britannica is voor de werkelijke verspreiding nog nader onderzoek nodig.
 2, Guust de Vries.webp "11340063 grove den (Pinus sylvestris) 2, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "23330033 fijnspar (Picea abies) 2, Guust de Vries.JPG")
