Vliegtijd & gedrag
Eind april-begin augustus in één generatie. De vlinders zijn overdag actief, vooral bij zonnig of warm weer. De mannetjes kunnen worden waargenomen terwijl ze door middel van geur een vrouwtje proberen op te sporen; de vrouwtjes worden soms ei-afzettend waargenomen.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Speerpuntspanner
Rups: juni-augustus. De rups leeft tussen samengesponnen bladeren. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 14-19 mm. Goed te herkennen aan de kenmerkende zwart-witte tekening op de voor- en achtervleugel die bestaat uit een afwisseling van zwarte en witte dwarsbanden. Karakteristiek zijn de witte ‘speerpunten’ die vanuit de brede buitenste witte dwarsband de vleugelzoom insteken. De grens tussen deze dwarsband en het zwarte zoomveld is onregelmatig geschulpt. Aan de binnenzijde van de vleugel ligt nog een duidelijk en relatief breed wit dwarsbandje; dit staat soms in verbinding met de brede buitenste witte dwarsband. De dwarsbanden bevatten doorgaans relatief weinig (op de achtervleugel vaak geen) kleine zwarte stipjes. Vooral de buitenste witte dwarsband maakt daardoor een des te bredere witte indruk. Zowel de grootte als de tekening, met name de verhouding tussen zwart en wit, zijn variabel.
Gelijkende soorten vlinder
Kleinere exemplaren van de speerpuntspanner kunnen gemakkelijk verward worden met de kleine speerpuntspanner (R. subhastata). Deze laatste onderscheidt zich vooral door de duidelijk scherp getande grens tussen de buitenste witte dwarsband en het zwarte zoomveld. In deze witte dwarsband, die een smallere indruk maakt, ligt bovendien doorgaans een regelmatiger en vollediger rij zwarte stipjes. De tekening als geheel lijkt verhoudingsgewijs meer zwart te bevatten.Zie ook de bonte bandspanner (Epirrhoe tristata).
Gelijkende soorten rups
Gegolfde spanner (Hydria undulata).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Ei-afzet
 Siebe Weersma Hoenderlo 7-5-2017-1250x0-c-default.webp "speerpuntspanner (Rheumaptera hastata) Siebe Weersma Hoenderlo 7 5 2017.jpg")
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. Komt vrijwel alleen voor op de Veluwe en in Noord-Brabant. RL: gevoelig.
België
Zeer zeldzaam. Vroeger zeer lokaal in oostelijke Kempen, maar recente waarnemingen ontbreken. In Wallonië zeldzaam en lokaal in Namen en Luxemburg, vroeger wijder verbreid. De soort staat als Ernstig Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van Spanje, West-Europa inclusief de Britse eilanden tot IJsland en via Midden- en Noord-Europa tot Oost-Azië. Ook in Noord-Amerika (Labrador). In Zuid-Europa tot de zuidrand van de Alpen en naar het oosten tot de Kaukasus.
 3, Guust de Vries.webp "11370009 ruwe berk (Betula pendula) 3, Guust de Vries.JPG")
, Guust de Vries.webp "11340093 (Vaccinium myrtillus), Guust de Vries.JPG")
, Guust de Vries.webp "11370005 wilde gagel (Myrica gale), Guust de Vries.JPG")
