Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Splinterstreep

Naenia typica

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-half augustus in één generatie. De vlinders komen op licht, maar vooral op smeer en bloemen.

Splinterstreep

Verspreiding in Nederland

Splinterstreep

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Splinterstreep

Rups: juli-april. De rups foerageert ´s nachts (jonge rupsen in groepen) en verbergt zich overdag in de strooisellaag. De soort overwintert als rups en verpopt zich in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-22 mm. Een grijsachtig bruine uil met een opvallend brede voorvleugel. De tekening bestaat uit een karakteristiek netwerk van witachtige aders en dwarslijnen; ook de contouren van de ringvlek en de niervlek zijn witachtig. De achtervleugel is bruinachtig grijs.

Kenmerken rups

Tot 48 mm; lichaam grijsachtig bruin met onder de lijn van de spiracula een brede, golvende, grijsachtig witte lengteband; over de rug een rij witachtige, V-vormige vlekken; kop grijsachtig wit met donkerbruine tekening.

Gelijkende soorten vlinder

De gelijnde silene-uil (Sideridis reticulata) heeft eveneens een netwerk van witachtige lijnen en aders, maar de voorvleugel is veel smaller en de achtervleugel is lichter van kleur. Bij de gelijnde grasuil (Tholera decimalis) zijn wel de aders maar niet de centrale dwarslijnen licht gekleurd; bovendien vliegt deze soort later in het jaar en heeft het mannetje geveerde antennen. Zie ook de sigma-uil (Eugraphe sigma) en de maansikkeluil (Agrochola lunosa).

Gelijkende soorten rups

Volgeling (Noctua comes), kleine breedbandhuismoeder (Noctua janthina), open-breedbandhuismoeder (Noctua janthe), dubbelpijl-uil (Graphiphora augur), zwarte-c-uil (Xestia c-nigrum), trapeziumuil (Xestia ditrapezium), driehoekuil (Xestia triangulum), bruine zwartstipuil (Xestia baja), kooluil (Mamestra brassicae) en kleine huismoeder (Noctua interjecta). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

Zeldzaam in het hele land en achteruitgegaan. Wijdverbreid; recente waarnemingen uit alle provincies. De soort staat als Ernstig Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van West-Europa (inclusief de Britse eilanden) via de gematigde zone tot Siberië. De noordgrens: Schotland, Zuid-Scandinavië, Midden-Finland en verder Rusland in. De zuidgrens: het noorden van het Middellandse Zeegebied, de Balkan, Noord-Turkije (Pontisch gebergte) en verder Noord-Iran (Kaspisch gebied) tot Midden-Azië.

Habitat

Moerassen, natte weilanden, rivieroevers, vochtige bossen, struwelen en tuinen.

Waardplant

Beekoevers

Moerassen

Rivieroevers

Struwelen

Tuinen

Vochtige loofbossen

Weilanden

Planten

Allerlei kruidachtige en houtige planten.

Waardplant

Appel

Hop

Meidoorn

Peer

Rododendron

Sla

Sleedoorn

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Gothic
  • Duitse naam Buchdruckereule
  • Franse naam la Noctulelle typique
  • Synoniemen Phalaena typica
    Mania typica

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Splinterstreep is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in ‘Onze vlinders’ (begin vorige eeuw).De vlinder heeft een kenmerkend wit strepenpatroon maar de achtergrond van splinter is onduidelijk. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Naenia: Naenia is de Romeinse god van de begrafenissen. Stephens geeft geen verklaring en waarschijnlijk is die er ook niet.typica: tupos is een patroon en typicus is heeft een kenmerkend patroon. Linnaeus beschrijft het bleke lijnenpatroon en de niervlek.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden