Sporkehoutspanner

Philereme vetulata

Vliegtijd & gedrag

Eind mei-begin augustus in één generatie. De vlinders kunnen overdag worden opgejaagd van de waardplant. Ze vliegen in de schemering en komen op licht.

Sporkehoutspanner

Verspreiding in Nederland

Sporkehoutspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Sporkehoutspanner

Rups: eind april-begin juni. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag tussen samengesponnen bladeren. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. Een vale, lichtgrijsachtig bruine spanner met op de voorvleugel een groot aantal vage dwarslijnen en net naast het midden, in de richting van de vleugelwortel, een kleine ronde stip. De franje is grijs en bruingeel geblokt en de achterrand van de achtervleugel is geschulpt. Het vrouwtje is vaak iets groter dan het mannetje. Mannetjes in rust houden het lange achterlijf vaak wat omhoog gekruld.

Gelijkende soorten vlinder

De wegedoornspanner (P. transversata) is groter en donkerder en over de warmbruine voorvleugel loopt een duidelijk afgetekende donkere middenband. Zie ook de wederikdwergspanner (Anticollix sparsata).

Gelijkende soorten rups

Grote berberisspanner (Hydria cervinalis).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in nagenoeg het hele land; iets algemener in de Kempen. In Wallonië zeldzaam, met recente meldingen uit alle provincies behalve Henegouwen; vooral in de kalkstreek. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Zuidwest-Europa, de Britse eilanden, Midden- en Oost-Europa tot de Altaj; in het noorden tot Midden-Zweden en in het zuiden: Italië, de Balkan en oostelijk tot de Kaukasus. In het Amoergebied en Japan vliegt ssp. corrugata (Butler 1884).

Habitat

Vooral bossen, struwelen op kalkrijke grond en duinen.

Waardplant

Bossen

Duinen

Struwelen

Planten

Wegedoorn.

Waardplant

Wegedoorn

Benaming

  • Engelse naam Brown Scallop
  • Duitse naam Kleiner Kreuzdornspanner
  • Franse naam la Petit phalène du nerprun
    la Vieillotte
  • Oud Nederlandse naam vuilboommeter
  • Synoniemen Scotosia vetulata
    Larentia vetulata
    Cidaria vetulata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Ondanks de Nederlandse naam ‘sporkehoutspanner’, is de waardplant van deze soort wegedoorn. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Philereme: phileremos is houdt van eenzaamheid, mogelijk verwijzend naar de gewoonte van de rups zich af te zonderen tussen gesponnen bladeren.vetulata: vetulus is oud. óf verwijzend naar de tamelijk grijze en bruine vleugels die zeker geen jeugd uitstralen, óf naar de vele ‘rimpels’ die over de vleugels lopen.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden