Vliegtijd & gedrag
Eind april-eind juni in één generatie. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes vliegen overdag gemakkelijk op vanuit grasruigten en bezoeken bij zonnig weer bloemen. De vrouwtjes kunnen overdag ook ei-afzettend worden waargenomen. De mannetjes patrouilleren in de schemering op zoek naar vrouwtjes.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Vals witje
Rups: juli-mei. De soort overwintert als halfvolgroeide rups en verpopt zich daarna in een cocon die wordt vastgehecht aan een grashalm of een plantenstengel.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 19-22 mm. Een zeer kenmerkende soort; in Nederland komt geen andere witte of crèmekleurige spanner voor met zwarte aders en banden aan de onderzijde van de vleugels. Verse vlinders zijn vooral bij het borststuk crèmekleurig, maar naarmate ze ouder worden, worden de vleugels steeds witter. Door het verdwijnen van de schubben schijnen de donkere aders steeds meer door de vleugels heen en worden ze ook aan de bovenkant duidelijk zichtbaar. De vleugels worden in rust vlak uitgespreid maar bij het neerstrijken en bij bloembezoek vouwt de vlinder ze vaak geheel of gedeeltelijk samen boven het lichaam zoals een dagvlinder. Het mannetje heeft een lang slank achterlijf waarvan het uiteinde omhoog is gekromd. Het achterlijf van het vrouwtje, dat van voren breed en aan het uiteinde spits is, is niet gekromd. Het vrouwtje heeft bovendien iets kleinere en hoekigere vleugels.
Gelijkende soorten vlinder
Kan enige gelijkenis vertonen in kleur en tekening met afgevlogen exemplaren van de bruidsmot (Sitochroa palealis), een vrij grote microvlinder die behoort tot de familie van de lichtmotten (Pyralidae). Deze microvlinder komt voor in grazige ruigten, vliegt eveneens overdag en zit soms op bloemen. De voorvleugel is echter veel smaller en wordt in rust nooit omhoog gehouden. Het groot geaderd witje (Aporia crataegi) is veel groter en de antennen eindigen zoals bij alle dagvlinders in een knopje.
Gelijkende soorten rups
Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), prachtstipspanner (Scopula marginepunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), witroze stipspanner (Scopula emutaria), bosspanner (Scopula immutata), roomkleurige stipspanner (Scopula floslactata) en crème stipspanner (Scopula ternata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Ei-afzet
Rups
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Een soort die vrijwel alleen in Limburg wordt waargenomen omdat daar de noordelijke areaalgrens van deze soort ligt; af en toe een zwerver buiten deze provincie. RL: niet bedreigd.
België
Vrij zeldzaam in Vlaanderen, sterk toegenomen. Wijdverbreid in Oost-Brabant en Limburg; ontbrekend in grote delen van Oost-Vlaanderen en Antwerpen en volledig in West-Vlaanderen. In Wallonië vrij algemeen ten zuiden van Samber en Maas, lokaal algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
In het zuiden: van het westelijke Middellandse Zeegebied via Sicilië, Italië, de Balkan, de Zwarte Zee en de Kaukasus tot het westen van Centraal-Azië. Noordelijk daarvan van West-Europa via de gematigde zone tot Mongolië en het Amoergebied; in het noorden tot Midden-Scandinavië. In alle Bondslanden van Duitsland vastgesteld.
 1, Guust de Vries.webp "91460005 bijvoet (Artemisia vulgaris) 1, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "91310002 kropaar (Dactylis glomerata) 2, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "91460018 wilde marjolein (Origanum vulgare) 1, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "11360096 sint janskruid (Hypericum perforatum) 2, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "91140010 gelderse roos (Viburnum opulus) 1, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "11340091 glad walstro (Galium mollugo) 2, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "11340109 vogelwikke (Vicia cracca) 1, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "23090004 schietwilg (Salix alba) 1, Guust de Vries.JPG")
