Vliegtijd & gedrag
Begin september-half november in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken overrijpe bramen en bloemen van klimop.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Variabele herfstuil
Rups: maart-juli. De rups, die vooral ´s nachts actief is, eet eerst van kruidachtige planten en later ook van verschillende soorten loofbomen en struiken. De rups maakt een losse cocon in de grond en verpopt zich daarin enkele weken later. De soort overwintert als ei.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 15-18 mm. Deze uil is variabel, maar meestal goed te herkennen. De enigszins puntige voorvleugel heeft een kastanjebruine of roodachtig bruine grondkleur, maar kan meer geelachtig zijn of juist donkerder en grijsachtig. De donkere ringvlek is klein en langgerekt; de niervlek is meestal donker en smal. Aan de binnenzijde van de golflijn bevindt zich langs de voorrand meestal een donkerbruine of zwartachtige korte schuine streep of wigvormige vlek. Meestal bevinden zich in het middenveld enkele zwakkere zwarte vlekken langs de voorrand; de voorrand zelf is soms witachtig van kleur, wat het beste is te zien vanaf de kopzijde. Sommige exemplaren hebben een zwakke tekening, andere hebben opvallende lichte of donkere dwarslijnen en licht gekleurde aders.
Kenmerken rups
Tot 45 mm; lichaam bleek purperachtig bruin of helder groen; de groene vormen hebben smalle, gele ringen tussen de segmenten; over de rug drie onduidelijke, donkere lengtestrepen; onder de lijn van de spiracula een brede gele lengteband; kop groen of bruin.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de zwartgevlekte herfstuil (A. litura), de roodachtige herfstuil (A. helvola), de roodbruine herfstuil (A. nitida) en de maansikkeluil (A. lunosa). Zie in dit bestand van Wim Veraghtert van Natuurpunt.be de verschillen tussen variabele maansikkeluil en variabele herfstuil.
Foto's
Ei-afzet
Vlinder
Museum
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor, vooral op de kleigronden en in het rivierengebied. RL: bedreigd.
België
In Vlaanderen zeldzaam in de Leemstreek (van de Vlaamse Ardennen tot Haspengouw) en West-Vlaanderen; daarbuiten nagenoeg ontbrekend. In Wallonië wijdverbreid in alle provincies. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van Noordwest-Afrika (Marokko, Tunesië) door heel Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot Schotland, Denemarken, Zuid-Zweden en Polen. In Azië tot de Kaukasus, Armenië, Iran en Israël.
, Guust de Vries.webp "05650004 kruipende boterbloem (Ranunculus repens), Guust de Vries.JPG")
