Veenheide-uil

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-20 mm. Een vrij fors gebouwde uil met een tamelijk brede grijze voorvleugel. De centrale dwarslijnen zijn zwart en duidelijk zichtbaar, vooral de buitenste dwarslijn die aan de binnenzijde met een lichte rand is afgezet. De kleine ringvlek en de niervlek zijn zwart omrand en eveneens goed zichtbaar. Sommige exemplaren hebben enkele diffuse dwarsbanden en zijn donkergrijs bestoven.

Kenmerken rups

Tot 40 mm; lichaam zwartachtig bruin of zwart met op de rug en flanken zwarte haarborstels; onder de lijn van de spiracula een rij rode vlekjes; spiracula wit; kop en poten glimmend zwart.

Gelijkende soorten vlinder

De goudhaaruil (A. auricoma) heeft een iets grotere ringvlek waarin vrijwel altijd een zwarte kern aanwezig is; in het wortelveld en in de binnenrandshoek bevindt zich een zwarte streep.

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de veenheide-uil (Acronicta menyanthidis) kunnen verward worden met jonge rupsen van de nachtpauwoog (Saturnia pavonia).

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid voor op de zandgronden in het binnenland en zeer lokaal in de duinen; elders zeer schaars of ontbrekend. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Beperkt tot de Antwerpse en Limburgse Kempen. In Wallonië beperkt tot de veengebieden in de Hoge Ardennen. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Wijdverbreid in Noord-Europa, waarschijnlijk ook in heel Noord-Azië (de informatie uit deze gebieden is nog onvoldoende). Naar het oosten tot het Amoergebied en de Grote Oceaan. Naar het zuiden is het areaal sterk verbrokkeld. In Midden-Europa vooral in het middelgebergte en in moerassen. Naar het zuiden tot Zuid-Ierland, Midden-Engeland, Oost-België, de Vogezen, het Centraal Massief, de zuidrand van de Alpen, Slowakije en het Oekraïne-deel van de Karpaten. Niet in het Middellandse zeegebied.