Vierkantspikkelspanner

Paradarisa consonaria

Vliegtijd & gedrag

Half maart-eind juli in één generatie. De vlinders kunnen overdag op boomstammen worden gevonden of worden opgejaagd uit het struikgewas. Ze komen op licht.

Vierkantspikkelspanner

Verspreiding in Nederland

Vierkantspikkelspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Vierkantspikkelspanner

Rups: juni-augustus. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 18-20 mm. Een belangrijk kenmerk van deze soort is de donkerbruine vierkante vlek op de voorvleugel, halverwege de buitenste dwarslijn. Wanneer deze vierkante vlek vaag is of wegvalt tegen de donkere zoom, is de grijswitte, of in elk geval lichtere, brede middenband, die contrasteert met de donkerdere vleugelzoom, een belangrijk hulpmiddel bij de herkenning. Dit kenmerk ontbreekt bij de zeldzame zwarte vormen, die meestal alleen nog een wit wortelveld, heel vaag een licht afgezette buitenste dwarslijn en een lichte golflijn bezitten.

Gelijkende soorten vlinder

De gewone spikkelspanner (Ectropis crepuscularia) heeft op dezelfde plek waar bij de vierkantspikkelspanner de vierkante vlek aanwezig is, een donkere markering die er enige gelijkenis mee vertoont, maar de adervork ontbreekt bij deze laatste. De achterrand van de achtervleugel is bij de vierkantspikkelspanner sterker geschulpt. Zie ook de geringde spikkelspanner (Cleora cinctaria).

Gelijkende soorten rups

Donker klaverblaadje (Macaria alternata) en klaverblaadje (Macaria notata).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt lokaal voor in de duinen en op de zandgronden in het binnenland; de meeste meldingen komen van de Veluwe en van de Utrechtse Heuvelrug. RL: niet bedreigd.

België

Zeldzaam en zeer lokaal in Namen en Luxemburg.

Mondiaal

Van de Britse eilanden via de gematigde zone tot Oost-Azië; in het zuiden Portugal, Frankrijk, Italië en een paar Balkanlanden; ontbreekt echter ook vaak in delen van deze gebieden. In het noorden tot Zuid-Scandinavië.

Habitat

Loofbossen, gemengde bossen en dichte struwelen; soms ook parken en grote tuinen.

Waardplant

Gemengde bossen

Loofbossen

Parken

Struwelen

Tuinen

Planten

Diverse bomen, met een voorkeur voor berk; ook beuk, eik en bosbes.

Waardplant

Berk

Beuk

Bosbes

Eik

Benaming

  • Engelse naam Square Spot
  • Duitse naam Glattbindiger Rindenspanner
  • Franse naam la Boarmie du tilleul
  • Oud Nederlandse naam de aanverwant
    de gelijke
  • Synoniemen Ectropis consonaria
    Boarmia consonaria
    Tephrosia consonaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De spikkelspanners hebben een grijze tot grijsbruine grondkleur met veel golvende dwarslijnen en veelal besprenkeld met donkerder spikkels.Vierkant verwijst naar de donkerbruine vierkante vlek op de voovleugels halverwege de buitenste dwarslijn. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Paradarisa: para is naast en Darisa is een tropisch genus; heeft dus veel gemeen met het Darisa-genus, het verschil zit in de bouw van de antennen.consonaria: consonus is strokend met, passend bij; een mogelijke uitleg is: de vlinder zit geregeld op boomstammen en past daar zeer goed bij. Het kan ook betekenen: lijkt veel op nabije andere soorten.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1799)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden