Windeweeskind

Aedia leucomelas

Vliegtijd & gedrag

In het buitenland: tussen mei en oktober in twee overlappende generaties, waarbij de tweede generatie overwintert. Komt op licht.

Windeweeskind

Verspreiding in Nederland

Windeweeskind

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Windeweeskind

Overwintert als pop in een cocon in de aarde.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-13 mm. Het belangrijkste kenmerk van deze uil bevindt zich evenals bij het wit weeskind (Catephia alchymista) op de achtervleugel: deze is spierwit van kleur en heeft een brede donkerbruine zoom. De voorvleugel heeft een zwartachtige gemarmerde tekening. Van de dwarslijnen is vooral de geschulpte buitenste dwarslijn doorgaans goed zichtbaar. Van de uilvlekken is de niervlek doorgaans zichtbaar door de witachtige buitenrand; de ringvlek is meestal onduidelijk, maar soms goed te herkennen aan een donkere omranding. Opvallend en karakteristiek is de korte witachtige veeg naast de niervlek die wijst in de richting van de binnenrandhoek. Tegen de binnenzijde van deze veeg ligt de vaak nauwelijks te onderscheiden tapvlek. Soms echter is deze vlek goed zichtbaar als een donkere soms opvallend bruine ovale vlek die los van de binnenste dwarslijn lijkt te liggen. De golflijn is slechts onduidelijk zichtbaar als een smalle lichte lijn zonder extra afzetting. Bij het windeweeskind zijn beide geslachten gelijk.

Gelijkende soorten vlinder

Het wit weeskind (Catephia alchymista) mist de witachtige veeg in het middenveld van de voorvleugel en heeft een opvallende met lichtbruin afgezette golflijn.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Van deze soort zijn slechts twee waarnemingen bekend.

België

De soort werd voor het eerst in Nederland waargenomen in 1987, in Urmond. In 2024 werd pas het tweede exemplaar waargenomen, dit keer in Valkenburg (Paul Vossen, 2025. Natuurhistorisch Maandblad, p. 93-94).

Regionaal

Mogelijke areaaluitbreider in West-Europa. Slechts één waarneming bekend (2020). De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als dwaalgast/zwerver (Veraghtert et al. 2023).

Habitat

Planten

In het buitenland: soorten van de windefamilie.

Waardplant

Akkerwinde

Benaming

  • Engelse naam Sweet Potato Leaf Worm
    Eastern Alchymist
    Sorcerer
  • Duitse naam Südliche Zaunwinden-Trauereule
  • Franse naam Clair-obscur
  • Synoniemen Catephia alchymista

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Zie voor een uitgebreide toelichting op de Nederlandse naam de uitleg bij het rood weeskind. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Aedia: vleugels gemarkeerd met heldere vlek (Hübner [1823]) leucomelas: samenstelling van oud-grieks leukós (“wit”) en mélās (“zwart”). Heeft betrekking op achtervleugel met witte vlek.

Auteursnaam en jaartal
Linnaeus (1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden