Windeweeskind

Aedia leucomelas

windeweeskind

Vliegtijd & gedrag

In het buitenland: tussen mei en oktober in twee overlappende generaties, waarbij de tweede generatie overwintert. Komt op licht.

Verspreiding

Levenscyclus

Windeweeskind

Overwintert als pop in een cocon in de aarde.

Vlinder

Adult stadium

Verspreiding

Zeldzaamheid
Van deze soort zijn slechts twee waarnemingen bekend.

Regionaal
De soort werd voor het eerst in Nederland waargenomen in 1987, in Urmond. In 2024 werd pas het tweede exemplaar waargenomen, dit keer in Valkenburg (Paul Vossen, 2025. Natuurhistorisch Maandblad, p. 93-94).

België
Mogelijke areaaluitbreider in West-Europa. Slechts één waarneming bekend (2020).

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als dwaalgast/zwerver (Veraghtert et al. 2023).

Benaming

  • Engelse naam Sweet Potato Leaf Worm
    Eastern Alchymist
    Sorcerer
  • Duitse naam Südliche Zaunwinden-Trauereule
  • Franse naam Clair-obscur
  • Synoniemen Catephia alchymista

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Zie voor een uitgebreide toelichting op de Nederlandse naam de uitleg bij het rood weeskind.

Toelichting wetenschappelijke naam
Aedia: vleugels gemarkeerd met heldere vlek (Hübner [1823]) leucomelas: samenstelling van oud-grieks leukós (“wit”) en mélās (“zwart”). Heeft dus betrekking op ondervleugel met witte vlek.

Auteursnaam en jaartal
Linnaeus (1758)

Trends

Herkenning

Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 9-13 mm. Het belangrijkste kenmerk van deze uil bevindt zich evenals bij het wit weeskind (Catephia alchymista) op de achtervleugel: deze is spierwit van kleur en heeft een brede donkerbruine zoom. De voorvleugel heeft een zwartachtige gemarmerde tekening. Van de dwarslijnen is vooral de geschulpte buitenste dwarslijn doorgaans goed zichtbaar. Van de uilvlekken is de niervlek doorgaans zichtbaar door de witachtige buitenrand; de ringvlek is meestal onduidelijk, maar soms goed te herkennen aan een donkere omranding. Opvallend en karakteristiek is de korte witachtige veeg naast de niervlek die wijst in de richting van de binnenrandhoek. Tegen de binnenzijde van deze veeg ligt de vaak nauwelijks te onderscheiden tapvlek. Soms echter is deze vlek goed zichtbaar als een donkere soms opvallend bruine ovale vlek die los van de binnenste dwarslijn lijkt te liggen. De golflijn is slechts onduidelijk zichtbaar als een smalle lichte lijn zonder extra afzetting.

Bij het windeweeskind zijn beide geslachten gelijk.

Gelijkende soorten vlinder
Het wit weeskind (Catephia alchymista) mist de witachtige veeg in het middenveld van de voorvleugel en heeft een opvallende met lichtbruin afgezette golflijn.

Habitat

De Vlinderstichting beschermt al 40 jaar vlinders en libellen. Wij vinden dat zij overal waar ze in de natuur thuis horen ook daadwerkelijk moeten voorkomen.

Planten

Akkerwinde

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden