Verdwenen (voorlopige rode lijst)

Wintergouduil

Jodia croceago

Vliegtijd & gedrag

Half augustus-begin november en na de overwintering half maart-eind mei in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken wilgenkatjes en bloemen van klimop.

Wintergouduil

Verspreiding in Nederland

Wintergouduil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Wintergouduil

Rups: eind april-juli. De rups verpopt zich in een losse cocon net onder de grond. De soort overwintert als vlinder; soms worden overwinterende vlinders opgejaagd uit dode eikenbladeren op de grond. De paring vindt plaats in het voorjaar.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. De voorvleugel heeft een hoekige vleugelpunt met een scherp uitstekend puntje; de diep oranjegele kleur contrasteert sterk met de witte achtervleugel. De middelste dwarslijn loopt vanaf de binnenrand van de vleugel schuin naar de niervlek en lijkt daar achter langs te lopen. De buitenste dwarslijn bestaat uit een rij donkere stippen en langs de voorrand bevinden zich witte vlekjes.

Gelijkende soorten vlinder

De lindegouduil (Tiliacea citrago) heeft een bredere voorvleugel en mist de witte vlekjes langs de voorrand; de buitenste dwarslijn is een duidelijke ononderbroken lijn en de middelste dwarslijn loopt tussen de ringvlek en de niervlek door. De eikenvoorjaarsuil (Orthosia miniosa) is niet oranjegeel en heeft geen scherp uitstekend puntje aan de voorvleugel.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Deze soort is voor het laatst waargenomen in Twente in 1970.

België

Uitgestorven. Vroeger gekend uit Antwerpen, Limburg en alle Waalse provincies, maar al voor 1980 verdwenen. De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Lokale verbreiding van Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije, Tunesië) via Zuid- en Midden-Europa tot Voor-Azië. Naar het noorden tot Midden- en Zuid-Engeland (sterk achteruit gegaan), Nederland (hetzelfde), Noord-Duitsland (al uitgestorven), Polen, het zuiden van de Baltische staten en Moskou. In het zuidoosten Libanon en Irak. Oude meldingen uit het oosten hebben betrekking op de verwant J. sericea (Butler, 1878).

Habitat

Vooral (eiken)bossen.

Waardplant

Bossen

Planten

Eik.

Waardplant

Eik

Benaming

  • Engelse naam Orange Upperwing
  • Duitse naam Safran-Wintereule
  • Franse naam la Xanthie safranée
  • Synoniemen Oporina croceago
    Xanthia croceago
    Hoporina croceago

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De gouduilen hebben een geelachtige (gouden) grondkleur.Deze gouduil overwintert op beschutte plaatsen. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Jodia: iodes is roestkleurig; de kleur van de oranje voorvleugels.croceago: croceus is oranje. Voor de uitgang -ago zie bij X. citrago.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden