Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Witband-silene-uil

Hadena compta

Vliegtijd & gedrag

Begin mei-begin september in twee generaties. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen. Het vrouwtje is vaak in de schemering actief om eitjes af te zetten op de waardplant.

Witband-silene-uil

Verspreiding in Nederland

Witband-silene-uil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Witband-silene-uil

Rups: juni-september. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren ´s nachts op de zaaddozen en op de bladeren en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-15 mm. Opvallend is de scherp tegen de zwartachtig grijze voorvleugel afstekende, grillige witte band in het middenveld, die doorloopt tot aan de binnenrand van de vleugel en waarin de ringvlek is opgenomen en waaraan de niervlek doorgaans is aangesloten. Er is weinig variatie.

Gelijkende soorten vlinder

De gevlekte silene-uil (H. confusa) heeft doorgaans een onvolledige witte middenband, die niet doorloopt tot de binnenrand van de voorvleugel. Zie ook de witvlek-silene-uil (H. albimacula).

Gelijkende soorten rups

Gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis), gevlekte silene-uil (Hadena confusa) en gewone silene-uil (Hadena bicruris).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

Zeldzaam en achteruitgegaan. In Vlaanderen in alle provincies wijdverbreid, in Wallonië nog zeldzamer. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noord-Afrika (Marokko), het Iberisch schiereiland, heel Europa en Midden-Azië tot Oost-Azië (Japan). In het westen tot Zuid-Engeland in het noorden tot Midden-Scandinavië en de Baltische staten. In het zuiden het Middellandse Zeegebied tot Voor-Azië (Iran, Afghanistan) waar meedere ondersoorten zijn beschreven (Hacker, 1996).

Habitat

Vooral graslanden, bossen en tuinen.

Waardplant

Bossen

Graslanden

Tuinen

Planten

Duizendschoon en blaassilene. Ook Zwolse anjer.

Waardplant

Anjer

Silene

Benaming

  • Engelse naam Varied Coronet
  • Duitse naam Weissbinden-Nelkeneule
  • Franse naam l’Arrangée
    la Noctuelle de l’oeillet
  • Synoniemen Dianthoecia compta
    Harmodia compta

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Silenesoorten zijn belangrijke waardplanten van deze soort.Over de vleugel loopt een grillig gevormde witte band. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald ‘Trübeule’ met ‘moping owl’ (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.compta: comptus is versierd, opgesmukt, naar het aantrekkelijke patroon op de vleugels van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden