Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Witringuil

Cerastis leucographa

Vliegtijd & gedrag

Half maart-eind april in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken wilgenkatjes.

Witringuil

Verspreiding in Nederland

Witringuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Witringuil

Rups: april-juni. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-16 mm. Deze uil lijkt veel op de rode vlekkenuil (C. rubricosa), maar is doorgaans iets kleiner en de voorrand van de roodachtig bruine voorvleugel is licht gebogen; de voorrand is soms smal lichtgrijs bestoven. Opvallend is de heldere crèmekleurige ringvlek die in het midden meestal donker is; van de eveneens lichte niervlek is vooral de binnenste lob donker gevuld. De zeer dunne zwartachtige, fijn geschulpte buitenste dwarslijn is vaak onduidelijk of zelfs vrijwel onzichtbaar; in veel gevallen alleen zichtbaar als een rij wit gepunte zwarte streepjes. Tussen de buitenste dwarslijn en de golflijn is de vleugelkleur duidelijk lichter dan die van het middenveld; de vleugelzoom is weer donkerder.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de vierkantvlekuil (Xestia xanthographa) en de rode vlekkenuil (C. rubricosa).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die slechts af en toe wordt waargenomen in het zuiden en oosten van het land. Wordt sinds 2000 jaarlijks gezien in De Biesbosch (grensgebied Zuid-Holland en Noord-Brabant). RL: ernstig bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam, maar toegenomen. Recente meldingen uit alle provincies behalve West-Vlaanderen. Bolwerken in de Vlaamse Ardennen, het Pajottenland en Oost-Brabant. In Wallonië zeldzaam maar wijdverbreid in alle provincies. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In Europa van West-Frankrijk en Midden-Engeland tot Noord-Italië, de Balkan en de Karpaten. In het noorden tot Denemarken, Zuid-Zweden (één melding van de westkust van Noorwegen) en Zuidoost-Finland. Naar het oosten tot Japan.

Habitat

Open loofbossen en struwelen.

Waardplant

Loofbossen

Struwelen

Planten

Diverse kruidachtige planten, loofbomen en struiken, waaronder muur, zuring, speenkruid, bosbes, wilg en eik.

Waardplant

Speenkruid

Benaming

  • Engelse naam White-marked
  • Duitse naam Gelbfleck-Frühlings-Bodeneule
  • Franse naam la Noctulelle leucographe
  • Synoniemen Gypsitea leucographa
    Noctua leucographa
    Pachnobia leucographa

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Op de voorvleugels van deze soort is de witte ring rond de ronde vlek opvallend en kenmerkend. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Cerastis: kerastes is gehoornd. Dit verwijst naar de antennen van het mannetje die tweezijdig geveerd zijn. Omdat Linnaeus de Noctua’s had beschreven met niet geveerde antennen, is dit een belangrijk onderscheid.leucographa: leukos is wit en graphe is een merkteken, naar de duidelijk aanwezige bleke vlekken.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden