Wolfsmelkwespvlinder

Chamaesphecia tenthrediniformis

Vliegtijd & gedrag

Half mei-eind juli in één generatie. De vlinders zijn overdag actief en bezoeken bloemen. Bij mooi weer zijn de mannetjes territoriaal en zitten op hogere uitkijkposten in de vegetatie.

Wolfsmelkwespvlinder

Verspreiding in Nederland

Wolfsmelkwespvlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Wolfsmelkwespvlinder

Rups: augustus-april. De soort overwintert als rups in de wortels van de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 6-10 mm. In het midden van het donkere veld in de vleugelpunt van de voorvleugel ligt een goudgele vlek. De achterste cel in de vleugelwortel reikt niet tot aan het donkere middenveld, wat een kenmerk is van alle soorten uit het geslacht Chamaesphecia. Op het achterlijf bevinden zich enkele goudgele tot witachtig gele dwarsbandjes. Het pluimpje aan het uiteinde van het achterlijf is donker met enkele plukjes gele haren (drie bij het mannetje en twee bij het vrouwtje).

Gelijkende soorten vlinder

Op grond van vleugelkenmerken en zelfs via genitaliënonderzoek niet te onderscheiden van de schijn-wolfsmelkwespvlinder (C. empiformis). Het enige zekere determinatiekenmerk is de voedselplant: cipreswolfsmelk voor de schijn-wolfsmelkwespvlinder en heksenmelk voor de wolfsmelk-wespvlinder. Daarnaast zijn vlinders van de schijn-wolfsmelkwespvlinder schuw. Mannetjes reageren anders op feromoonpreparaten. De wolfsmelkwespvlinder komt op feromoon, maar één van een totaal andere samenstelling dan die voor de schijn-wolfsmelkwespvlinder. De wolfsmelkwespvlinder (C. tenthrediniformis) komt goed tot zeer goed maar op het feromoon ontwikkeld voor de appelglasvlinder (S. myopaeformis). De schijn-wolfsmelkwespvlinder (C. empiformis) komt zeer goed op het feromoon ontwikkeld voor de klaverwespvlinder (B. ichneumoniformis). Bekijk de gedetailleerde verschillen tussen de twee Chamaesphecia-soorten.

Gelijkende soorten rups

Frambozenglasvlinder (Pennisetia hylaeiformis), hoornaarvlinder (Sesia apiformis), gekraagde wespvlinder (Sesia bembeciformis), populierenwespvlinder (Paranthrene tabaniformis), elzenwespvlinder (Synanthedon spheciformis), berkenglasvlinder (Synanthedon culiciformis), wilgenwespvlinder (Synanthedon formicaeformis), eikenwespvlinder (Synanthedon vespiformis), appelglasvlinder (Synanthedon myopaeformis), bessenglasvlinder (Synanthedon tipuliformis), klaverwespvlinder (Bembecia ichneumoniformis) en schijn-wolfsmelkwespvlinder (Chamaesphecia empiformis). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt op diverse plaatsen langs de grote rivieren voor; de meeste waarnemingen komen uit Gelderland. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Komt in Limburg lokaal voor langs de Maas. In Wallonië enkel bekend uit Luik. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Een eilandachtige verspreiding van het Iberisch schiereiland via Frankrijk, Duitsland, Tsjechië, Slowakije, Hongarije via de Balkan en via Oost-Turkije,Trans-Kaukasië, Zuid-Rusland en verder naar het oosten tot het Bajkalmeer.

Habitat

Vooral uiterwaarden en rivierduintjes.

Waardplant

Rivieroevers

Uiterwaarden

Planten

Heksenmelk.

Waardplant

Wolfsmelk

Benaming

  • Duitse naam Eselswolfsmilch-Glasflügler

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Een aantal soorten binnen de Sesiidae-familie heeft veel gelijkenis met wespen vandaar dat vijf soorten binnen deze familie met wespvlinder worden aangeduid.De rups van deze soort leeft op heksenmelk, een wolfsmelksoort. Er leven twee wolfsmelkwespvlinders in ons land die op het oog niet van elkaar zijn te onderscheiden. Het toevoegsel schijn maakt het onderscheid in de naam.(zie bij C. empiformis). Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden