Vliegtijd & gedrag
Eind juni-half september in één generatie; meldingen eerder in het jaar berusten waarschijnlijk op een foute determinatie of het per ongeluk verwisselen van namen (dit betreft verwisseling met Oligia fasciuncula). De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen van onder andere kruiskruid. De mannetjes vliegen overdag laag over de grond, vooral rond zonsondergang.
- Snel naar
- Waarnemingen
- Levenscyclus
Verspreiding
Levenscyclus
Zandhalmuiltje
Rups: september-juni. De rups leeft in de halmen van de waardplant en overwintert daarin. De rups verpopt zich in een zelfgemaakte holte onder in een stengel van de waardplant.
Vlinder
Museum
Verspreiding
Noordwest-Afrika (Marokko), Europa (naar het noorden tot Schotland, Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden en Zuid-Finland) en dwars door het gematigde Azië tot Japan.
Benaming
- Engelse naam Cloaked Minor
- Duitse naam Trockenrasen-Halmeulchen
- Franse naam la Furoncule
-
Synoniemen
Miana furuncula
Luperina furuncula
Procus furuncula
Apamea furuncula
Mesoligia bicoloria
Miana bicoloria
Hadena bicoloria
Oligia bicoloria
Procus bicoloria
Meer over de naam
Toelichting Nederlandse naam
zandhalmuiltjeDe Oligia- en de Mesoligia-soorten zijn voor de Nederlandse naamgeving samengevoegd onder de groepsnaam 'halmuiltje'. De rupsjes van deze soorten brengen een groot deel van hun leven door in of op grashalmen.Een brede kuststrook en zandgronden in het binnenland zijn de plaatsen waar dit uiltje veel wordt gezien. Meer over Nederlandse namen
Toelichting wetenschappelijke naam
Mesoligia: me- is niet en de s is slechts een verbindingsletter. Dus: lijkt veel op een Oligia, maar net iets anders.furuncula: fur is een dief en -uncula is een verkleining. Een diefje dus. Zie voor de relatie Denis en Schiffermüller en diefstal bij O. latruncula, bij M. furuncula en bij B. raptricula.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Herkenning
Voorvleugellengte: 10-12 mm. Deze uil is slanker gebouwd dan de andere halmuiltjes en heeft een smallere voorvleugel. Hoewel de soort buitengewoon variabel is, vormt de opvallend rechte scheidingslijn tussen de binnenste en de buitenste vleugelhelft in de meeste gevallen een duidelijk zichtbaar kenmerk. Bij de meest karakteristieke vorm vertoont de voorvleugel in rust een opvallende en contrastrijke tweedeling tussen de donkerbruine binnenste vleugelhelft en de witachtige met lichtbruine buitenste helft. Bij andere vormen hebben beide vleugelhelften min of meer eenzelfde geel-, oranje- of bruinachtige kleur; ook bij deze exemplaren is de scheidingslijn meestal goed te zien. Soms hebben deze vormen een tamelijk contrastrijk uiterlijk door de duidelijk afstekende lichte ringvlek en/of niervlek en de witachtige dwarslijnen; soms is ook een korte donkere balk zichtbaar tussen de binnenste dwarslijn en de scheidingslijn in het midden van de voorvleugel. De vleugelzoom is meestal grauw van kleur en dan duidelijk donkerder dan het aangrenzende deel van het zoomveld. Bij andere vormen is de tekening vaag of nagenoeg afwezig, waardoor deze vlinders een tamelijk gelijkmatig uiterlijk hebben.
 2, Guust de Vries.webp "91140023 glanshaver (Arrhenatherum elatius elatius) 2, Guust de Vries.JPG")
 3, Guust de Vries.webp "23320012 ruwe smele (Deschampsia cespitosa) 3, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "23260099 rood zwenkgras (Festuca rubra) 1, Guust de Vries.JPG")
