Zuidelijke bandspanner

Nycterosea obstipata

Vliegtijd & gedrag

Een trekvlinder die hier vanaf april/mei arriveert, maar meestal pas tussen juli en oktober wordt gezien; in bijna alle gevallen betreft het waarnemingen van één enkel exemplaar op licht. De late exemplaren zijn vaak mooi gaaf en afstammelingen van de vroege immigranten.

Zuidelijke bandspanner

Verspreiding in Nederland

Zuidelijke bandspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Zuidelijke bandspanner

Rups: juli en september-april. Er zijn geen rupsenvondsten bekend uit Nederland. De soort is niet in staat om hier te overwinteren.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-14 mm. Het mannetje heeft een bruine, vaak wat geel of oranje getinte voorvleugel met een smalle onregelmatige, soms onderbroken donkergrijze zone aan de binnenzijde van het middenveld; in de vleugelpunt bevindt zich een vaag donker streepje. Het vrouwtje heeft een vergelijkbaar vleugelpatroon maar is helder bruin van kleur. Op de voorvleugel van het vrouwtje bevindt zich een donkere witgeringde middenstip en er zijn soms zeer fijne gegolfde witte dwarslijnen zichtbaar. Er is weinig variatie.

Kenmerken rups

Tot 23 mm; een zeer variabele soort, waarvan de grondkleur varieert van grijsachtig bruin tot helder groen met kleine witte vlekjes; op de rug soms sterk roodachtig bruin of zwartachtig bruin getekend of met roodachtig bruine insnijdingen tussen de segmenten; donkere exemplaren hebben over de rug gewoonlijk een opvallende lichte vlek met donkere, X-vormige vlekken naar de staart toe; de overige tekening is bijzonder variabel, hoewel er bijna wel altijd een bruine of zwartachtige lengtestreep langs de buikpoten loopt; kop lichtbruin of groen met donkerder bruine tekening.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een trekvlinder die vooral in het zuidwesten van het land kan worden gezien; de aantallen wisselen per jaar.

België

Zeldzaam. Een trekvlinder die jaarlijks in wisselende aantallen gezien wordt. De soort is als trekvlinder geclasssicifeerd en daarmee niet opgenomen op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Een trekvlinder die in alle landen van Eurazië gezien kan worden; ook bekend uit Afrika en Noord-Amerika.

Habitat

Allerlei warme zonnige plaatsen; ook tuinen.

Waardplant

Open landschappen algemeen

Tuinen

Planten

Diverse kruidachtige planten, zoals walstro, zuring en varkensgras.

Waardplant

Varkensgras

Walstro

Zuring

Benaming

  • Engelse naam Gem
  • Duitse naam niet bekend
  • Franse naam la Phalène dimorphe
    l’Escortée
  • Oud Nederlandse naam zwart gebandeerde vlinder
  • Synoniemen Orthonama obstipata
    Cidaria obstipata
    Orthonama fluviata
    Larentia fluviata
    Cidaria fluviata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.Deze bandspanner is een trekvlinder uit zuidelijker omgeving. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
obstipata: obstipus is naar een kant afgebogen; de diagonale veeg op de vleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Fabricius, 1794)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden