Zwarte-c-uil

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-19 mm. Deze uil is te herkennen aan de opvallende strogele, soms enigszins rozeachtig of grijsachtig bruine driehoekige vlek langs de voorrand van de voorvleugel en het daaraan grenzende, scherp contrasterende zwarte vlak in de vorm van een hoekige C. De strogele kleur strekt zich vaak verder uit langs de voorrand, maar is daar altijd minder licht dan in de vlek zelf; de kraag is ook strokleurig. De rest van de voorvleugel is grijsachtig bruin of donkergrijs met soms een roodachtige bestuiving en een donkerder wortelveld. De achtervleugel is witachtig; langs de achterrand enigszins grijs bestoven.

Kenmerken rups

Tot 37 mm; lichaam grijsachtig bruin; over de rug een dubbele rij zwarte, wigvormige balken, die naar de staart toe groter worden en beneden de lijn van de spiracula een geelachtige lengteband; kop lichtbruin met donkerder bruine banden.

Gelijkende soorten vlinder

De trapeziumuil (X. ditrapezium) en de driehoekuil (X. triangulum) missen de opvallende strogele driehoekige vlek langs de voorrand; de achtervleugel is bij beide soorten donkerder met een zwakke middenvlek. Zie ook de nunvlinder (Orthosia gothica).

Gelijkende soorten rups

Volgeling (Noctua comes), kleine breedbandhuismoeder (Noctua janthina), open-breedbandhuismoeder (Noctua janthe), dubbelpijl-uil (Graphiphora augur), trapeziumuil (Xestia ditrapezium), driehoekuil (Xestia triangulum), bruine zwartstipuil (Xestia baja), kooluil (Mamestra brassicae), kleine huismoeder (Noctua interjecta) en splinterstreep (Naenia typica).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeer algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Nagenoeg heel Europa en Azië m.u.v. IJsland en de poolgebieden, ook in Noord-Afrika. Vroeger ook in Noord-Amerika maar daar zijn de c-nigrum-populaties alle omgevormd tot zelfstandige soorten (X. adela Franclemont, 1980 en X. dolosa Franclemont, 1980) (Franclemont & Todd 1983). Maar sinds kort is dolosa weer met c-nigrum gecombineerd (Mikkola, Lafontaine & Konomenko 1991) en adela is weer een ssp. van c-nigrum (Fibiger 1993).