Vliegtijd & gedrag
Juli-oktober in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken overrijpe bramen en bloemen van klimop.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Zwartgevlekte herfstuil
Rups: april-juni. De rups, die vooral ´s nachts actief is, eet eerst van kruidachtige planten en later ook van bladeren van laaghangende takken van verschillende soorten loofbomen. De rups maakt een cocon in de grond en verpopt zich daarin ongeveer zes weken later. De soort overwintert als ei.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 14-17 mm. Kenmerkend zijn de intens zwarte vlekken op diverse plaatsen langs de voorrand van de voorvleugel, waarvan de L-vormige vlek aan de binnenkant van de golflijn het meest opvalt. De zwarte vlek in het wortelveld maakt deel uit van een onvolledige donkere dwarslijn. De voorvleugel is roodachtig bruin; soms donker purper- of grijsachtig bruin. Bij sommige exemplaren is het wortelveld en het daaraan grenzende deel van het middenveld duidelijk lichter van kleur.
Kenmerken rups
Tot 40 mm; lichaam grijsachtig groen of bruin met witte spikkels; over de rug een lichte middenstreep met donkergroene of bruine zomen en soms aan weerszijden een minder duidelijke lengtestreep; over de spiracula een witte lengtestreep, die aan de bovenrand een zwarte of donkerbruine zoom heeft en waaronder het lichaam geelachtig groen is; kop bruin met onduidelijke tekening.
Gelijkende soorten vlinder
Bij de variabele herfstuil (A. lychnidis) ontbreekt de onvolledige zwarte dwarslijn in het wortelveld en de vlekken langs de voorrand van de voorvleugel zijn donkerbruin of zwartachtig, maar nooit intens zwart. De niervlek is over het algemeen smaller en de ringvlek is kleiner en vaak langgerekt.
Foto's
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Een zwerver die verspreid over het land slechts heel af en toe wordt waargenomen.
België
Zeldzaam in Luik, Luxemburg en Namen.
Mondiaal
Europa en Voor-Azië. Zuidelijk tot Zuid-Spanje, Sicilië, Griekenland, en Libanon. Naar het noorden tot Noord-Schotland, Midden-Noorwegen, Midden-Zweden en Zuid-Finland. Opgaven uit Marokko zijn i.v.m. verwisselingsgevaar met A. meridionalis (Staudinger, 1871) niet betrouwbaar.
 2, Guust de Vries.webp "11370004 wintereik (Quercus petraea) 2, Guust de Vries.JPG")
, Guust de Vries.webp "05640005 tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata), Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "05650028 moerasspirea (Filipendula ulmaria) 2, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "23090020 blaassilene (Silene vulgaris) 2, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "23090004 schietwilg (Salix alba) 1, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "05640059 schapenzuring (Rumex acetosella) 2, Guust de Vries.JPG")
