Vliegtijd & gedrag
Oktober-eind april in één generatie; als de temperatuur voldoende hoog is, blijven de vlinders de hele winter actief. De vlinders komen matig op licht, maar goed op smeer; ze bezoeken bloemen en fruit en worden ook aangetrokken door sap van bloedende bomen. Soms worden vlinders rustend tussen opgestapelde oude dakpannen of houtblokken aangetroffen.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Zwartvlekwinteruil
Rups: mei-juni. De jonge rups foerageert op de knoppen en de bloemen van de waardplant; oudere rupsen eten ook van de bladeren. De soort overwintert als vlinder.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 15-16 mm. De voorvleugel van deze uil heeft een gelijkmatige grijsachtig bruine grondkleur. Kenmerkend zijn de aan de binnenzijde gedeeltelijk zwart gevulde ringvlek en de grotendeels zwart gevulde niervlek. Het zwarte deel in de niervlek wordt doorsneden door de licht gekleurde aders en lijkt daardoor enigszins op een pootafdruk.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de nunvlinder (Orthosia gothica).
Gelijkende soorten rups
Roodkopwinteruil (Conistra erythrocephala) en bosbesuil (Conistra vacinnii). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Rups
Vlinder
Museum
Verspreiding
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Een soort die in de twintigste eeuw vrijwel uitsluitend voorkwam in het zuidoosten van het land, maar zich de laatste jaren sterk heeft uitgebreid en thans in vrijwel het hele land wordt waargenomen. RL: niet bedreigd.
België
Vrij algemeen in het hele land en lokaal soms talrijk. Sterk toegenomen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot de Noordzee, Zuid-Noorwegen, Zuid-Zweden, Zuid-Finland, Litouwen en Letland. Naar het oosten tot Oekraïne en Turkije (oude opgaven uit Libanon betreffen C. kasyi (boursin, 1963).
, Guust de Vries.webp "23330056 appel (Malus sylvestris), Guust de Vries.JPG")
, Guust de Vries.webp "05640005 tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata), Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "23330068 hondsroos (Rosa canina) 1, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "05650046 sering (Syringa vulgaris) 1, Guust de Vries.JPG")
 1, Guust de Vries.webp "11370019 sleedoorn (Prunus spinosa) 1, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "23090080 grote weegbree (Plantago major major) 2, Guust de Vries.JPG")
