Sint-jacobsvlinder

Tyria jacobaeae

Vliegtijd & gedrag

Begin april-half augustus in één generatie. De periode waarin de vlinders uitkomen is vrij lang, zodat vlinders en rupsen tegelijkertijd kunnen voorkomen. De vlinders vliegen overdag en zijn gemakkelijk te verstoren. Ze komen ´s nachts op licht.

Sint-jacobsvlinder

Verspreiding in Nederland

Sint-jacobsvlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Sint-jacobsvlinder

Rups: juli-september. De opvallende oranjegeel met zwarte (zebra)rupsen zitten overdag open en bloot op de waardplant. Ze eten vooral de bladeren en de bloemen; als er erg veel rupsen bij elkaar zitten, laten ze slechts een kale stengel over. De soort overwintert als pop in een losse cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-23 mm. Een opvallende verschijning door de zwarte voorvleugel met twee rode stippen langs de achterrand en een rode streep langs zowel de voorrand als de binnenrand. De achtervleugel is rood met zwarte randen.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam helder oranje geel met opvallende zwarte dwarsbanden; beharing kort, zwart en onopvallend; kop glimmend zwart.

Gelijkende soorten vlinder

Door de rood met zwarte tekening en door de op elkaar lijkende Nederlandse namen, wordt deze soort door beginnende vlinderaars wel verward met de sint-jansvlinder (Zygaena filipendulae); deze soort is eveneens overdag actief en vrij algemeen, maar heeft een ander vleugelpatroon.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via Europa inclusief de Britse eilanden en het zuiden van Scandinavië naar het oosten tot Siberië en het Altajgebergte. In het zuiden via het Middellandse Zeegebied tot Klein-Azië. Ook in Noord-Amerika en Australië. Daar werd T. jacobaeae op proef ingezet voor de bestrijding van de gevreesde weideplant jacobskruiskruid (Senecio jacobaea) (Heath & Emmet 1979).

Habitat

Vooral duinen en heiden; ook andere open plaatsen zoals bosranden, moerasachtige gebieden en tuinen.

Waardplant

Bosranden

Duinen

Heiden

Moerassen

Tuinen

Planten

Jakobskruiskruid en andere soorten kruiskruid zoals duinkruiskruid.

Waardplant

Jakobskruiskruid

Kruiskruid

Benaming

  • Engelse naam The Cinnabar
  • Duitse naam Blutbär
    Jakobskrautbär
  • Franse naam la Goutte de sang
    l’Écaille du sénéçon
  • Oud Nederlandse naam jacobskruiskruidvlinder
    jacobsvlinder
    zebrarups
  • Synoniemen Hipocrita jacobaeae
    Euchelia jacobaeae
    Callimorpha jacobaeae
    Tyria jacobaea

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Sint-jacobsvlinder is een reeds lang bestaande naam.De waardplant van deze soort is kruiskruid en dan vooral jakobskruiskruid. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Tyria: Turios is een Griekse schrijfwijze van ‘uit Tyre’ en Tyre was beroemd door zijn prachtige purperen kleurstof.jacobaeae: Senecio jacobaea is jacobskruiskruid, de voedselplant van deze soort. Linnaeus noemde deze plant Jacobaea senecionis.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden