Een flextelling is een telling waarbij je tijdens een zelfgekozen wandeling de soorten doorgeeft die je bent tegengekomen. Het is wel belangrijk dat je een complete lijst van vlinder- of libellensoorten doorgeeft, in plaats van hier en daar een losse waarneming. Nog nooit gedaan? Probeer het eens uit! Het kost nauwelijks extra tijd als je al weleens wandelt, het is heel makkelijk én het levert gegevens op die we kunnen gebruiken voor onze trends van soorten!

Foto: Amber van Amsterdam
Foto: Amber van Amsterdam

Voordelen van een flextelling

Doordat je bij een flextelling álle soorten doorgeeft die je hebt gezien, weten we ook gelijk welke soorten je tijdens je wandeling juist niet hebt gezien. Hierdoor weten we ook hoe het bijvoorbeeld met de meer algemene soorten gaat, die je misschien niet meer als losse waarneming zou doorgeven, én we krijgen een beter beeld van de aantallen individuen ter plaatse.

Hoe verloopt een flextelling?

  • Bij de start van je wandeling zet je de gekozen app aan.
  • Tijdens het wandelen geef je alle waarnemingen van een bepaalde soortgroep door.
  • Je looproute wordt automatisch bijgehouden door de app.
  • Aan het einde van je wandeling beëindig je ook je telling in de app.
  • Je telling wordt als compleet pakket opgeslagen met de route.

Hoe doe je mee? 

Een flextelling kun je via verschillende apps doen. Welke je daarvan kiest maakt niet uit, ze hebben verschillende voordelen. Met de ButterflyCount kun je bijvoorbeeld in heel Europa terecht, met Obsmapp kun je elke willekeurige soortgroep tellen en met de LiveAtlas via Avimap kun je tegelijkertijd de ene soortgroep wel en de andere niet compleet tellen. Klik op de afbeelding om naar de PlayStore of de Apple Store te gaan:

Voor Android:

Voor iOS:

Kwartiertellingen (ButterflyCount)

In de app ButterflyCount doe je kwartiertellingen. Elke telling duurt precies een kwartier, maar je hebt wel de mogelijkheid om de telling even op pauze te zetten als je bijvoorbeeld een foto wil maken of even tijd nodig hebt om een soort op naam te brengen. Het is een Europese app, zodat je ook kwartiertellingen kunt doen als je ergens in Europa op vakantie bent. Een kwartiertelling moet altijd alle soorten bevatten die je hebt gezien, behalve wanneer je een soortspecifieke telling doet: dan tel je slechts één soort.

De kenmerken van ButterflyCount:

  • Tellingen van precies een kwartier
  • Kan in heel Europa gebruikt worden
  • Soortgroepen: dagvlinders, nachtvlinders, libellen, hommels
  • Ook soortspecifieke tellingen mogelijk 

LiveAtlas (Avimap)

In de app Avimap (ontwikkeld door Sovon) kun je tellingen doen via het onderdeel LiveAtlas. Je kiest zelf hoe lang je telling duurt en waar je start en eindigt. Je kunt meerdere soortgroepen tegelijk tellen, aan het eind van je telling geef je per soortgroep aan of je een complete telling hebt gedaan. Je zou er dus bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om de dagvlinders compleet te tellen, maar van de libellen alleen enkele losse waarnemingen door te geven.

De kenmerken van LiveAtlas:

  • De tijdsduur van de telling is flexibel
  • Soortgroepen: vogels, zoogdieren, dagvlinders, libellen, sprinkhanen en krekels, reptielen en amfibieën
  • Je kiest per soortgroep of je de soortgroep compleet telt of niet
  • Het is ook mogelijk om te kiezen voor een telling van 1 uur in 1 kilometerhok.

Transectmonitoring (ObsMapp)

In Observation kun je, naast het doorgeven van losse waarnemingen, ook complete tellingen (Sessies) doen. Je kunt dit doen voor alle soortgroepen, ook voor meerdere soortgroepen tegelijkertijd en door elkaar. Belangrijk is dat je alle waarnemingen van de te monitoren groepen registreert (op het ogenblik dat dit niet meer haalbaar is, stop je het transect).

Door het starten van een Sessie bovenaan het invoerscherm, geef je meer context aan de waarnemingen die je onderweg doet. Jouw telefoon houdt jouw locatie gedurende de hele Sessie bij zonder dat jij iets extra’s hoeft te doen. Na het stoppen van de Sessie aan het einde van de wandeling, geef je in de vragenlijst aan of je alles wat je hebt gezien hebt doorgegeven. 

De kenmerken van Sessies in Observation:

  • De tijdsduur van de telling is flexibel
  • Soortgroepen: alle soortgroepen
  • Je kiest per soortgroep of je de soortgroep compleet telt of niet
  • Kan wereldwijd gebruikt worden

Wat wij doen met de flextellingen

Om vlinders en libellen in Nederland goed te kunnen beschermen, is informatie nodig over de precieze verspreiding, dichtheden en veranderingen van de soorten. Voor de verspreiding kunnen we gebruikmaken van de waarnemingen van duizenden vrijwilligers in de Nationale Databank Flora en Fauna (waaronder die van Telmee.nl en Waarneming.nl), waarmee we een goed overzicht hebben van de meeste populaties in Nederland. Hiervoor kunnen we veel met de losse waarnemingen die worden doorgegeven.

Voor dichtheden van een bepaalde soort en veranderingen in de populatiegrootte zijn deze losse waarnemingen helaas maar zeer beperkt bruikbaar. Vaak ontbreken namelijk de aantallen, of is het niet duidelijk waar de aantalsschatting op slaat (de hele populatie of alleen één plekje?). 

Met flextellingen wordt dat anders. Doordat waarnemingen door worden geven via een app die ook de route en de tijd bijhoudt, én omdat alle waargenomen soorten vlinders en/of libellen worden doorgeven, weten we ineens heel precies wat waar en wanneer precies is gezien, en ook wat op die plek juist niet gezien is. Dat is minder relevant voor een verspreidingskaartje, maar juist heel belangrijk om trends over de tijd en dichtheden uit te kunnen rekenen. We zijn je dus erg dankbaar als je een flextelling doet!