De Vlinderstichting heeft een lichtval met LED-verlichting ontwikkeld, met als doel het Meetnet Nachtvlinders uit te breiden. Met deze LedEmmer kun je ’s nachts de rondvliegende nachtvlinders met UV-licht lokken, en deze ’s ochtends bekijken, eventueel fotograferen en daarna weer loslaten. Er zijn inmiddels al heel wat meetpunten gemaakt met een LedEmmer. Deze leveren mooie resultaten op!
De nieuwe nachtvlinder lokemmer met LED-strip in het veld (Foto: Jan Ensing)
Waar zijn de LedEmmers te koop?
De LedEmmer wordt door sociale werkplaats Amfors voor ons geproduceerd. En er is veel vraag naar! Ook bij projecten hebben we er heel wat nodig. Daardoor is hij beperkt beschikbaar, en willen we ze voorlopig nog vooral bestemmen voor mensen die ook echt van plan zijn mee te doen aan het Landelijk Meetnet Nachtvlinders in Nederland.
Voor vrijwilligers die gaan tellen voor het meetnet met een zelf uitgekozen meetpunt, kunnen we het complete pakket (o.a. LedEmmer, powerbank, eierdozen) tegen gereduceerde prijs aanbieden: €85 inclusief btw en verzendkosten. Voor het meetnet is het de bedoeling dat de LedEmmer liefst elke twee weken (en als dat echt niet lukt een paar maanden elke 2 weken) op dezelfde plek (in Nederland!) geplaatst wordt en alle macro nachtvlinders op ons meetnet worden ingevoerd.
Wil je toch geen meetpunt aanmaken? Of wel, maar doe je de werkzaamheden voor een organisatie (bedrijf, school, natuurorganisatie)? Dan is de LedEmmer €130,- exclusief btw en verzendkosten (totaal €162,30). De LedEmmer kan alleen geleverd worden als er op dat moment voldoende LedEmmers zijn. Stuur een e-mail naar ledemmer@vlinderstichting.nl om de LedEmmer(s) aan te vragen. Wil je er zelf een bouwen? Dat kan ook, hier vind je het bouwplan.
LedEmmer bestellen in de WebwinkelWaarom LED-verlichting?
Voor de productie van de LedEmmers werken we met LED-verlichting. De LED-strip die hiervoor wordt gebruikt is de niet-waterdichte 12 volt SMD 2835 UV LED Strip licht van 395-405nm. Deze kunnen wel wat vocht verdragen; de waterdichte strips daarentegen verkleuren, waardoor de UV straling niet meer goed werkt. De werking van de LED-lampjes is vergeleken met de tot nu toe veelgebruikte 6 Watt actinic TL-buisjes. Hierbij bleek dat de LED-strips ongeveer twee keer zoveel vlinders lokken. Het grote voordeel van LED-verlichting is verder dat ze erg energiezuinig zijn en betrouwbaar met aanschakelen. Hierdoor kunnen de lampjes een hele nacht op een powerbank branden en daardoor op plekken zonder stroomvoorziening worden neergezet, zoals in het agrarisch gebied en in natuurgebieden.
LED-verlichting vs. HPL- of ML-lampen
Je lokt met LED-lampjes minder nachtvlinders dan met de ouderwetse felle kwikdamplampen (zoals HPL of ML lampen). Deze zijn nog maar beperkt beschikbaar. Voor het meetnet is het minder lokken geen nadeel, met het zwakkere licht van de LedEmmer trek je nachtvlinders aan uit een kleinere straal en zeggen de soorten die je ziet dus meer over de directe omgeving. Een nadeel van het zwakke licht is dat je meer invloed ondervindt van lichtconcurrentie, zoals een lantaarnpaal of een volle maan, en daardoor minder nachtvlinders in de LedEmmer krijgt. Het voordeel is dan juist weer dat je ze op veel plekken kunt plaatsen, zonder dat mensen ze zien of er last van hebben. En natuurlijk bespaar je energie, het milieu en ook de vlinders; die kwikdamplampen worden erg heet en kunnen de vlinders beschadigen.
Powerbanks
Eerder werd de LedEmmer door ons aangeboden inclusief een powerbank. Dit was ook nodig omdat diverse powerbanks niet goed samenwerkten met de LedEmmer. Met de nieuwere powerbanks en een verbetering van onze LedEmmer verwachten we dat deze mismatch maar weinig meer voorkomt. De LedEmmer wordt nu samengesteld zonder energiebron. Daarom vragen we iedereen om nu zelf een powerbank aan te schaffen. Wel blijft het belangrijk om direct te testen bij de aanschaf van een nieuwe powerbank en deze te retourneren als de powerbank na aansluiten van de LEdEmmer binnen drie minuten uitgaat, getest bij daglicht. Hieronder staan een aantal tips.
Neem een 20.000 mAh powerbank met twee USB-A poorten. Bij voorkeur geen leduitlezing van de nog aanwezige capaciteit, want dan wordt de LedEmmer van binnenuit verlicht. Vier Kleine signaalledjes zijn geen probleem. Let ook op dat je laadapparaat past, USB-C (nieuw) of USB-B (oud).
Voorbeelden van powerbanks waar ervaring mee is, staan in de tabel. Standaard wordt momenteel door De Vlinderstichting de Verico Power Guard gebruikt. De laatste versie die we hiervan hebben bekeken is geschikt voor de nu nieuw te bestellen LedEmmers. Naar verwachting werken de meeste andere typen powerbanks ook wel (voorbeelden staan in de tabel). Als je een nieuwe powerbank wil bestellen voor een oudere LedEmmer (2024 of eerder) dan moet je eerst testen of een powerbank het wel doet. Oudere types zijn dan meestal geschikter dan recente versies. Ook kun je je Ledsetje meenemen naar de winkel en testen of de powerbank voldoet. Hierbij sluit je het setje aan via de USB-stekker (USB-A) en wacht je drie minuten bij voldoende daglicht. Als de powerbank na drie minuten niet is uitgevallen lijkt deze geschikt.
| Winkel | Merk | Capaciteit | Link | Opmerking |
| Bol.com | Varta | 20.000 mAh | Link | Beetje duur, goede ervaring mee |
| Bol.com | Hoco | 20.000 mAh | Link | |
| Bol.com | Hoco | 20.000 mAh | Link | |
| Bol.com | Homèlle | 20.000 mAh | Link | |
| Mediamarkt | Varta | 20.000 mAh | Link | Beetje duur, goede ervaring mee |
| Conrad | Verico | 20.000 mAh | Link | Goedkoop en eerder als standaard meegezonden met de LedEmmer |
| Conrad | Varta | 20.000 mAh | Link | Goede ervaring mee |
Tips om je LedEmmer te beschermen
De LedEmmer heeft enkele kwetsbare onderdelen. Hieronder geven we een aantal tips om het kapotgaan van de LedEmmer te voorkomen.
- Plaats de LedEmmer op een stevige ondergrond;
- Bij kans op regen moet de powerbank beschermd worden tegen water. Dit kan bijvoorbeeld met een gesloten plastic zak of yoghurtbeker met iets openstaande deksel. Als het langdurig regent, zet je de LedEmmer niet buiten. Leg een handdoek onderin en de powerbank op een baksteen.
- Wanneer de LedEmmer omvalt, is er kans op beschadiging van de snoeren. Bij kans op stevige wind kun je de emmer dus het beste verzwaren met een baksteen of vastzetten met een tentharing door de bodem (maak daarvoor een gaatje in de bodem).
- Wanneer je Ledlamp vochtig is geworden door regen of vocht kunnen allerlei onderdelen gaan schimmelen of roesten. Plaats de LedEmmer dus na gebruik weer binnen en laat hem opdrogen, het liefst bij de verwarming.
- Als je meerdere emmers hebt en die wil stapelen, haal dan het snoertje uit de gleuf. Is het teveel werk om steeds het snoertje door de gleuf te halen, dan kun je deze ook onder de rand van de deksel door laten lopen, want deze hoeft toch niet vastgeklikt te worden.
Mijn LedEmmer is toch kapot, wat nu?
Het kan soms gebeuren dat een onderdeel van de LedEmmer kapot geleverd wordt of dat deze in de loop van de tijd kapotgaat. In de praktijk blijkt dit meestal te gaan om de ledlampset of om de powerbank.
Om zeker te weten of je LedEmmer kapot is en niet te repareren valt, vragen we je om een aantal zaken te controleren. Klik hier om een aantal stappen met testjes uit te voeren.
Als blijkt dat een onderdeel kapot is na het volgen van dit stappenplan, dan kun je bij ons een nieuw onderdeel opvragen via de links hieronder. De Vlinderstichting geeft een garantieperiode van 2 jaar voor deelnemers aan het meetnet en 1 jaar voor mensen die geen meetpunt hebben. Zit je nog in de garantieperiode? Dan sturen we het nieuwe onderdeel gratis naar je op. Ledsetjes ontvangen we hiervoor graag retour, zodat we delen ervan kunnen hergebruiken. Is je garantieperiode verstreken, maar zou je toch graag een nieuw onderdeel aanschaffen? Dit kan alleen als je al eerder bij ons een LedEmmer hebt gekocht. Voor deelnemers van het meetnet kost een nieuwe Ledlampset €50; zonder meetpunt is dit €65. Een nieuwe powerbank sturen we voor €35 naar je toe. Een kapotte powerbank moet je inleveren als chemisch afval of bij batterij-inzamelpunten, die kunnen niet naar ons teruggestuurd worden. Alle genoemde bedragen voor onderdelen zijn inclusief verzendkosten en btw.
Filmpje LedEmmer klaarzetten
LedEmmer testen op defecten
Doet je LedEmmer het niet meer? Volg dan onderstaande stappen om erachter te komen wat het probleem is.
- Doe je USB in de powerbank. Branden de blauwe lampjes op de powerbank? Dan is de powerbank aan.
- Knippert het lampje van de witblauwe lichtsensor? Dit is het beste zichtbaar in het donker. En dit hoort zo, geen probleem dus.
- Houd de lichtschakelaar in een donkere omgeving. Als de ledlamp dan aangaat werkt de lamp meestal goed. Gaat deze niet aan, dan is er misschien iets mis.
- Laat de USB ten minste anderhalve minuut in de powerbank, weer in een lichte omgeving. Blijven de blauwe lampjes van de powerbank branden na die anderhalve minuut? Dan is het goed. Als de lampjes van de powerbank binnen deze tijd uitvallen, gaat de powerbank zonder dat dit gewenst is in slaapstand en is er meestal iets mis met de sensor of de bedrading.
- Indien mogelijk, sluit de ledlamp-set aan op een andere powerbank of op je laptop. Werkt de ledlamp-set dan wel als de lichtschakelaar in het donker wordt gehouden? Als dit zo is, dan zit het probleem waarschijnlijk in de powerbank.
- Wat gebeurt er als je een ander apparaat in de powerbank stopt? Laadt hij bijvoorbeeld een telefoon wel op? Als dit zo is, dan zit het probleem waarschijnlijk in de ledlamp-set.
- Indien alleen een deel van de ledjes op de lamp licht geven is er iets mis met de lamp. Hoeveel lichtpuntjes branden er zwakker en hoeveel branden er niet? Er moeten er 30 zijn, maximaal drie mogen defect zijn, anders moet de ledlamp vervangen worden.
- Als de lamp knippert (met 30 of bijna 30 lampjes) is er meestal iets verschoven in de sensor. Mogelijk dat een handig iemand dit kan repareren door de sensor open te maken. Is er iets anders mis, dan is de oorzaak onbekend.
Meer vragen?
Heb je vragen? Dan kan je altijd bij ons terecht via het mailadres meetnet@vlinderstichting.nl. Vermeld dan als onderwerp LedEmmer.
Team Nachtvlindermeetnet
Jurriën van Deijk
Henk de Vries
José Kok
Ingeborg van Es-Boomsluiter